චිත්‍රපටිය පටන්ගන්නෙ Abelගේ ප්‍රතිබිම්බයත්, ඔහුවත් හා ඔහුගේම සිතුවමත් පෙන්වමින්ය. Abel තම රූපය කන්ණාඩියකින් බලාගෙන සිතුවමට නගන අවස්ථාවයි ඒ. ඒ ලස්සන camera කෝණයක් එක්ක පටන් ගන්න Bridge Of Spies (2015) චිත්‍රපටිය Steven Spielbergගෙ අධ්‍යක්ෂණයක්. Steven Spielberg සහ Tom Hanksගෙ සුපරි එකතුවීම නැවත දැකගන්න පුළුවන් මේ චිත්‍රපටියෙ අනෙක් ප්‍රධාන චරිතය විදිහට, අර හරි අපූරු ආරම්භයෙ Ableට ඉන්න Mark Rylance. 90% ක ප්‍රතිචාරයක් Rotten Tomatoes වල ගනිද්දී IMDB වල7.7 විදිහට දැක්වුන Bridge Of Spies 2015 වසරෙදි Box Office හිට් එකක් උනා. මොකද රටවල් අතර සීතල යුද්ධය, බර්ලින් තාප්පය, රාජ්‍ය රහස් තොරතුරු කියන කරනා මේ චිත්‍රපටියෙ ප්‍රධාන මාතෘකාව වෙච්ච නිසා වගේම අර කිව්ව සුපිරි එකතුවක් දකින්න පුළුවන් වෙන නිසා.

රූපය - අන්තර්ජාලයෙන්

නිව්යෝර්ක් නීතිඥ James B. Donovanට (Tom Hanks) තම රටේ ඔත්තු බැලූ රුසියන් ඔත්තු කරු Abelගෙ (Mark Rylance) පෞද්ගලික නීති උපදේශක වෙන්න වැඩ සැලසෙනවා. මානව හිමිකම් කියල දේකුත් තියෙන නිසා හා අධිකරණ ක්‍රියාවලිය නිසි ලෙස සිද්ධ කර ගන්න ඕන වෙන නිසා. ඒ නිසා තමයි Jamesගෙ ලොක්ක ඔහුට කියන්නෙ නිකන් පෙනී සිටීමක් විදිහට වගේ මේ වැඩේ භාර ගන්න කියල. එක පැත්තකින් තම රටට වැරදිකාරයෙක්, අනෙක් අතට දේශද්‍රෝහී ලේබලයට බයේ ගෙදරින් දක්වන අකමැත්තද පැත්තකින් තියල  “හැම කෙනෙකුටම ආරක්ෂාව, නීති උපදෙස්.. අවශ්‍යයි” කියල James වැඩේ භාර ගන්නවා. ඒ වගේම ඔහු චූදිතයව මරණ දඬුවමින්ද බේරා ගන්නවා. ඒ අනාගතයෙ තමුන්ගෙ රටේ කෙනෙකුටත් මේ විදිහට වෙන රටක චූදිතයෙක් වෙන්න උනොත් ඒ දෙදෙනා හුවමාරු කරගැනීමේ අදහස තර්කයට නගමින්. අධිකරණයේ හා ඉන් පිටතත්. James සිතූ හා ඒ පෙන්වා දුන් දෙයම ඒ විදිහට සිදුවුනා.

තම රටේ ඔත්තුකරු Powers හා Able හුවමාරු කිරීමේ නිල - නොනිල කර්තව්‍යයටද James ඉෂ්ඨ කරමින් තම රටෙන් ජර්මනියට ගොස් ඉගෙනීම හදාරන තරුණ Pryorව ජර්මන් සිරභාරයෙන් නිදහස් කරගැනීමටද උත්සහ කරනවා. එක හුවමාරුවක් තමන්ගෙ පැත්තෙන් සිදු වෙද්දී එයට රුසියාව හා ජර්මන් පැති දෙකෙන් දෙදෙනෙක් කොහොම ලබා ගන්නද. නමුත් නොපසුබස්නා උත්සාහයෙන්, අධිෂ්ඨානයෙන් ඔහු ඒ කාර්ය සාර්ථක කර ගන්නවා.

Bridge Of Spies - සත්‍ය කතාවක් පාදකව තැනුණු මේ චිත්‍රපටය නාට්‍යම අකාරයෙන් ගලා යන අතර බර්ලින් වල සිදුවන සිදුවීම් කෙටියෙන් දක්වා තිබීම වෙන්නට ඇත්තේ ඇමරිකාවේදී සෝවියට් ඔත්තුකරු හා James ගැන /කතා නායකයාන් දෙදෙනාගෙ පසුබිම් ගැන පෙන්වීම නිසා වෙන්නට පුළුවන්. ඒ නිසා කතා තේමාව වුනු ‘ඔත්තුකරුවන්ගේ මාරුවීම’ පටන් ගන්නේ චිත්‍රපටයේ හරි අඩක් ගිය පසුයි. ඒ නිසා බර්ලින් වල සිදුවන සිදුවීම් ටිකක් වේගවත් බවකින් ගලා යන බවක් තමයි මට දැනුනෙ.

        ඒ වගේම විචාරක අදහස් වල දකින්න ලැබුන - චිත්‍රපටය නාට්‍යමය ආකාරය විචිත්‍රවත් බව නිසා සත්‍ය මදක් යටපත්ව තියෙනව කියල.

Steven Spielbergගෙ Tom Hanks ත් හිටපු Saving Private Ryan වගේම, Lincoln, Munich චිත්‍රපටි හා මේකත් අරගෙන බැලුවහම ඒවායෙ යම් දේශාභිමානි ගතියක්, ඇමරිකානු නීතියේ අභිමානයක් වගේ දෙයක් පෙන්නවන්න හදනවාදෝ කියල හිතෙනවා. [Amistad (1997) එකේ තදින්ම තියෙනව කියලයි මට හිතෙන්නෙ]. මොකද මේ හැම එකකම වගේ රට වෙනුවෙන්, නීතිය වෙනුවෙන් වැඩි දායකත්වයක් දක්වන චරිත ප්‍රධන භූමිකාවල, කතාව තුල දකින්න පුළුවන් නිසා. ඒ වගේම මේ චිත්‍රපටියෙ පිරිස ඔත්තුකරුට අකමැති උනත් ඇමරිකානුවන් නීතිමය සීමාවක් තුළ කටයුතු කරන බවක් පෙන්වනවා වගේම අනෙක් රටවල් දෙකේ අශික්ෂිත බවක්, ඔවුන් වැරදිකාරයින් බවකුත් පෙන්වන්නෙ නැහැ. නමුත් එහෙම නෙමෙයි කියවෙන විදිහෙ අර්ථයක් ගැබ් වෙන්න රූප රාමු සීරු මාරුවට යොදාගෙන දෝ කියල සැකයක් මතු වෙනවා. සමහර විට සම්පූර්ණයෙන්ම එහෙම නොවෙන්නත් පුළුවන්. (Able සිරභාරයේ සිටියදී ඔහුට හිංසනයක් ආමරිකාවෙන් සිදු නොවෙද්දී Powersට රුසියානු අත්අඩංගුවේදී, Pryorට ජර්මනියෙදි හිරිහැර වෙනවා.)

සමහර විට Bridge Of Spies කියන්නෙ ඇමරිකානු සභ්‍යත්වය, නීතියට තැන බව ලොවට කියන්න හදපු Steven Spielbergගෙ පාලමද දන්නෙ නෑ. නැත්තන් වෙච්ච සත්‍ය සිදුවීම ඇසුරින්... නීතිය, මනුෂ්‍යත්වය හා සභ්‍යත්වය කෙසේ විය යුතුද කියා පෙන්වන්න හදන පාලම කරන්න හැදුවද දන්නෙත් නෑ.

Read More

   අද පෝය නිසා Facebook එකේ දැකපු මේ ලිපිය මෙහෙම පළකරන්නම්

 

අවුරුදු දහයක් විතර මම බණ කිව්වේ හරිම අමාරුවෙන් මට පෙනහලු වල දිගු හුස්ම ගැනීමේ අපහසුවක් තිබුණා. ඒ ඇදුම රෝගය... බණට යන්න කලින් නෙබියුලයිස් කරනවා. ඉන්හේලර් දෙකතුනක් තියාගෙන බණ කිව්වේ. බණ කියද්දී හුස්ම රදවගන්න අමාරුයි නවත්තගන්න බැරි කැස්සකුත් එනවා. සමහර දවස්වලට පැයක් බණ කියල ඉවර වෙද්දී පපුව හිරිවැටිල. ඉස්සර මම මාස තුන හතරකට සැරයක් රෝහල් ගතවෙනවා හුස්ම ගැනීමේ අපහසුව නිසා. අමාරුවෙන් හුස්ම පාලනය කරමින් බණ කියල බණ ඉවරවෙලා සිහිනැතිව වැටිලත් තියනව.

ඒ කර්මයට මම අභියෝග කලේ "සීල සුව අරණ" හදල. ගිලන් භික්ෂූන්ට අද මම නොමිලේ ප්‍රථිකාර කරන අංග සම්පූර්ණ රෝහලක් බදු මධ්‍යස්ථානයක් ඉතා දුක් මහන්සි වෙලා ගොඩනැගුවා. අද නේවාසිකව 35 නමක් විතර ගිලන් භික්ෂූන් ප්‍රථිකාර ලබනව. ගිලන්රථ සහ හතලිස් දෙනෙක් පමණ රෝහල් කාර්ය මණ්ඩලයක් මගේ යටතේ අද සේවය කරනවා. ආයුර්වේද පංචකර්ම ප්‍රථිකාර ක්‍රම බටහිර ප්‍රථිකාර දෙකම සිදුකරනව. ඊට අමතරව මම රෝහල් රැසකට වෛද්‍ය උපකරණ රෝහල් ඇදන් බෙහෙත් වාර්ෂිකව පරිත්‍යාග කරනවා.

නිරෝගී භික්ෂූන් අතර අගතැන්පත් බක්කුල මහරහතන්වහන්සේ නාමයෙන් දෙව් මිනිස් ලෝකයාට අඩි 130 උස චෛත්‍යයක් මම ඉදිකරගෙන යනව. ඒ කර්මයත් මම ජයගත්තා දැන් මට බණ කියද්දි ඒ අපහසුතා කිසිවක් නැහැ. දිට්ඨධම්මවේදනීය පිනම තමයි.

අකුසල කර්ම විපාක බලවත් නම් කොච්චර බෙහෙත් බීවත් ලෙඩ හොදවෙන්නෙ නැහැ. හොඳ වෛද්‍යවරු වෙලාවට මුණගැසීමත් පිනක වෙස් වලාගත් ආශිර්වාදයක්.

හිටපු සේනාසන වලින් මාව එලියට දැමීම. ඉන්න ආයතනයක් නැතිව සිවුරු පාත්තර අරගෙන ආරණ්‍ය ගානෙ ඇවිද්ද. පංසල් වලින් ආරණ්‍ය වලින් මාව බාරගත්තේ නැහැ. කුලියට පුංචි ගෙයක් අරගෙන තනියම බණ කියමින් අවුරුදු තුනහතරක් ටික ටික ආයෙ උස්සහයෙන් නැගිට්ට. දානයක් නැතිව දවසම බඩගින්නේ හිටපු දවස් අනන්තයි. මට කියල ආයතනයක් හදාගන්නෙ නැතිව ඒ අමාරුම කාලෙ බණ කියද්දී ලැබුණු දහම් පරිශ්කාර මුදල් වලින් ගෙදර ගිනි අරගෙන ඉන්න. තැනක් නැතිව සොහොනක හිටපු පවුලකට ගෙයක් හදල දුන්නා. අද වෙද්දී මම අසරණ පවුල් වලට ගෙවල් විස්සක් විතර හදල පරිත්‍යාග කරල තියනවා. ඒ පිං වල දිටඨධම්මවේදනීය විපාක අද මට ලැබෙනවා.

නිවන් දකිනකම් සිව්පසයෙන් මට ආයෙ අඩුවක් නම් වෙන්නෙ නැහැ කියල මට ලොකු විශ්වාසයක් තියනවා.

අද මාධ්‍යවල බණ කියන ගොඩක් ප්‍රසිද්ධ තරුණ ස්වාමීන්වහන්සේලාට දක්ෂතා මතුකරගෙන ඉදිරියට යන්න මම උදව් කරල තියනවා. ඉගෙනගන්න පාසල් දරුවන් දසදහස් ගනනකට මම උදව් කරල තියනවා. Colombo Tv / මෙත් සදහම් විකාශය තුළින් ගොඩක් දක්ෂ ධර්ම දේශකයන් වහන්සේලාට ඉදිරියට යන්න මම අවස්ථාව හදල දීල තියනවා. දක්ෂයන්ට ඊරිසියා කරල කුහකකම් කරල ඉදිරියට යන්න බැහැ. ඒ විපාක තමන් කරා එනවා. මේ වෙද්දී මම රටවල් තිහකට පමණ වැඩම කරල ධර්ම දේශනා කරල තියනව. අද මා තුළ දහම් දැණුමක් තියනවනම්, ධර්ම දේශනා කිරීමේ කුසලතාවයක් තියනව නම් ඒ මම වපුරපු අස්වැන්න. මම කවදාවත් බණ කියද්දී අනුන් විවේචනය කරන්නේ නැහැ. කාවවත් පහත් කරන්නේ නැහැ. මගේ බණක් නිසා කිසිවෙකුගේ සිතක් නොරිදේවා කියන අදහසින් මම බණ කියන්නේ.

මම ඔය කිව්වෙ කර්ම විපාක වලට පිනෙන් අභියෝග කල කරුණු වලින් ටිකක් විතරයි.

කරුමෙ, කරුමෙ කිය කියා ඉන්නෙ නැතිව. හැදෙන කෙනෙකුට මේ ටික හොඳටම ඇති වැටිච්ච තැනින් නැගිටින්න. කර්මයට අභියෝග කරන්න. ගොඩක් අය අද අපේ බණ ඇහුවට අපි කල කැපකිරීම් දශමයක්ස්වත් දන්නෙ නැහැ.

~ ගලිගමුවේ ඤාණදීප හිමි.

https://youtube.com/playlist...

https://youtube.com/c/BudugunaAnanthai

උපුටා ගැනීමක්..

Read More

 

රූපය - අන්තර්ජාලයෙන්

මැරෙන්න කලියෙන් කරන්න ඕන දේවල් කොලේක ලියල හරි, හිතේ තියාගත්ත හරි.. ඒ හැම දෙයක්ම කරන්න කෙනෙකුට පුළුවන් වෙයිද... එහෙම කරපු අයත් නොහිටියම නෙමේ. ගොඩක් වෙලාවට ඒවා හීන විතරක් වෙන්නෙ සල්ලි නැති කමත් එක්ක.. The Bucket List (2007) චිත්‍රපටයෙ කතාව පෙළ ගැහෙන්නෙත් ඔය සම්බන්ධව. දුප්පත් වයසක කාටර් හා සල්ලිකාර වයසක එඩ්වඩ් එකම රෝහල් කාමරේ එකම ලෙඩකට බේත් ගන්න අතරෙ ඇතිවන හදිසි මිතුදමත් එක්ක ඉදිරියට වෙන දේ තමයි චිත්‍රපටයෙ අන්තර්ගතය. චිත්‍රපටිය පටන් ගන්න හරියෙම වෙච්ච වැරද්දක් තමයි සල්ලිකාර එඩ්වඩ්ට තමුන්ටම අයත් රෝහලේ තනි කාමරයක් ගන්න බැරි වීම. දෙන්නගෙ හමුවීම කොහොමින් හරි වෙන්න ඕන නිසා තමුන්ම හදපු රෝහල් නීතිය වෙනස් කර ගන්න බැරි වෙනව අයිතිකාරයට. වැරද්දක් විදිහට පේන අනිත් දේ තමයි දුප්පත් මරුකටේ ඉන්න කාටර් තමුන්ට වගේම වැඩි කාලයක් නැති එඩ්වඩ්ගෙ හදිසි තීරණයක් උන “මැරෙන්න කලින් කරන්න ඕන list එක” ක්‍රියාත්මක කරන්න එකඟ වීම. ජීවිත බය ඇති, බිරිඳ දරුවන් ගැන වගකීම් සහගත, අනෙකා ගැන හිතන කාටර් මරණයට මාස ගණනක් තියෙද්දී වගකීම් විරහිත, ජීවිතයේ කිසිම සැලසුමක් නැති, පවුලක් නැති එඩ්වඩ්ගෙ චාරිකා සහයකයා වෙනවා සුළු මොහොතකින්. බිරිඳගෙ විරුද්ධත්වය මත උනත්. මෙහෙම හදිසි චරිත වෙනස් වීමක් විශේෂයෙන් මරණය අභියස/ දරුණු පිළිකාවක් එක්ක... ප්‍රේක්ෂකයාට ගෙනෙද්දී ඉතාම පරීක්ෂාකාරී විය යුතුයි කියලයි මගේ හැඟීම. විශේෂයෙන් ප්‍රධාන ධාරාවේ සිනමා නිර්මාණයක් නිසා. ඒත් නිර්මාණයක් කියන්නෙ ඇත්ත ජීවිතයම නෙමේ උනත් නිර්මාණකරුවා ප්‍රේක්ෂකයා ගැන හිතන්න උවමනායි..

Jack Nicholson, Morgan Freeman දෙදෙනාගෙ නියම රඟපෑමක් දකින්න පුළුවන් මේ චිත්‍රපටිය Rob Reiner තමා අධ්‍යක්ෂණය කර නිෂ්පාදනය කරේ. Rob Reinerගෙ තවත් මතක ඇති චිත්‍රපටි Stand by Me (1986), A Few Good Men (1992), When Harry Met Sally... (1989) වගේ ඒවා. ඒ වගේම ඔහුගෙ ගොඩක් film වල music වලට සම්බන්ධ වුනු Marc Shaiman තමයි මේකෙත් සංගීතය. හොඳ හා නරක විවේචන දෙකම ලැබුණ උනත් National Board of Review එක 2007දී ආ film අතුරෙන් top ten ලැයිස්තුවට ඇතුළත් කර තිබුණ. ඒ වගේම IMDB එකේ 7.4/10 ගනිද්දී 41% Rotten Tomatoes වල දැක්වුනු අතර සාර්ථක Box Office චිත්‍රපටියක් උනා.

 දුප්පතාටත්, පෝසතාටත් රෝගී වීම උරුමයි. සමාජ පරතර කෙසේ වෙතත් මරණය අභියස දෙදෙනාම එක මට්ටමක (එකම කාමරේ) ඉන්න බවක් එක් පැත්තකින් චිත්‍රපටිය තුලින් ගම්‍ය වෙනවා. ඒ වගේම කොයි විදිහට ජීවත්වෙන මිනිහට උනත් ලෙඩවීම හා මරණය ඒ හැම කෙනාටම පොදුයි වගේ අදහසක්ද චිත්‍රපටිය මුල් හරියෙ දැනෙන්න ගන්නවා.

කොහොමින් හරි දෙන්න Sky Diving, Car Driving, චීන මහා ප්‍රාකාරය, ටජ්මහල... වගේ list එකේ තියෙන දේවල් අතරින් බොහොමක් එකට සම්පූර්ණ කරනවා. ඒ අතර දෙදනා අතර ඇතිවන සංවාද, අදහස් හුවමාරු ගැඹුරුයි. ඒ කතාබස් චිත්‍රපටය වැඩිපුර අර්ථවත් කරනව වගේම ප්‍රේක්ෂකයාට හිතන්න දෙයක් ඉතිරි කරනවා.

“මම බැඳලා ඉන්න කැමති... ප්‍රශ්නෙ කියන්නෙ මං තනිකඩව ඉන්නත් කැමති. දෙකම එක පාර කරන්නයි අමාරුයි”

“අවුරුදු 45ක් වේගෙන් ගෙවිල ගියා.. හරියට සිදුරකින් දුම් පිට උනා වගේ”

“මැරෙන දවස දැන ගන්න කැමතිද කියල මිනිස්සු 1000ගෙන් ඇහුවම 94% කියල තිබ්බෙ නැහැ. මන් කැමති ඉතුරු 4% අයත් වෙන්න”

දෙන්නා ලෝකේ විඳ ගනිමින් list එක සම්පූර්ණ කරගන්න යන ගමනෙ... මරණය දක්වා යන ගමනෙ දෙන්නට දෙන්නා ගැනත්, ජීවිතය ගැනත් යම් දුරකට තේරුම් යනව. දෙන්නගෙම වයසට පත් ජීවිතවල කාටවත් නොකියා විඳපු තැන් බෙදා ගන්නට, අදහස් හුවමාරු කරගන්නට සගයෙක් හම්බවෙනවා. ඒ වගේම දෙන්නගෙ සිතුම් පැතුම් පවා වෙනසට ලක් වෙනවා. අවසානේ එඩ්වඩ් හම්බෙන්නෙ නෑ කියල ඉන්න දුවව හම්බෙන්න යනවා. ඒ කාටර් list එකට ඒක දැම්ම නිසාත් ඔහුගෙ කැමැත්ත නිසාත් හා එඩ්වඩ්ගෙ වෙනස් වීම නිසාත්. ඒ වගේම “ලෝකේ ලස්සනම කෙල්ලෙක්ගෙ මුහුණ ඉඹින්න” list එකට දාපු එඩ්වඩ්ගෙ ඒ ආසාවත් දුවගෙ දුව (මිනිබිරිය) නිසා ඉෂ්ඨ වෙනවා. ඉතින් ජීවිතේ වෙන සමහර සිද්ධි නරකමත් නැහැ වගේ. මරණ තුනක් ඇති මිනිහෙක් පැණි කෑය කිව්වා වගේ Bucket List එක නිසා වයසට ගියත් කාටර්, එඩ්වඩ් හොඳ පැත්තට හැරුණ. මරණයට තියෙන්නෙ තව ටික කාලයක් උනත්...

Read More

  ලෝකයේ පෙණහැල්ල විදිහට පරිසරවේදියෝ, විද්‍යාඥයො හඳුන්වන ඇමසන් වැසි වනාන්තරය ගැන ආයෙමත් අවධානය යොමු වෙලා, යොමු කරන්න වෙලා.. ඒ Amazon 2020 අගෝස්තු සහ 2021 ජූලි අතර කාලය තුළ වර්ග කි.මී. 10,476 ක් අහිමි වූ බව වාර්තාව වීමත් එක්ක. නිව් යෝර්ක් නගරයේ වගේ 13 ගුණයක් විශාලයි මේ කියන ප්‍රමාණය.

චායාරුපය අන්තර්ජාලයෙන්

Amazon වනය අසමසම වෙන්නෙ... ජෛව විවිධත්වය, ස්වදේශික ගෝත්‍රික පිරිස, දුර්ලභම සත්ව හා ශාකත් එක්ක. විද්‍යාත්මක වර්ගීකරයට අනුව දුර්ලභ ශාක හා සත්ව විශේෂ (වඳවී යන) වගේම සොයාගත් ක්ෂීරපායින් 427ද, උභය ජීවීන් 428ද, පක්ෂීන් 1294 පමණද, මත්ස්‍ය 2200ද, උරඟයින් 378ද, හා ස්වදේශීය ගෝත්‍ර පිරිසක්ද ඉන්නව. ඒ වගේම මුළු පෘතුවියේ සිටිනා කුරුලු විශේෂ 5/1ක්ද ඉන්නෙ Amazon වල. එතකොට අපි ෆිල්ම් වලින් දැකපු උරඟ පවුලේ විශාලම සතා වන ඇනකොණ්ඩ ඉන්නෙත් මෙහෙ. ඒ වගේම අධික විෂ සහිත ශාක හා සත්ව කොටසද Amazon සතුයි. කොච්චර විසද කියල තේරුම් ගන්න පුළුවන් සමහර සතුන්ගේ විෂ ශරීර ගතවුන පුද්ගලයා පැය භාගයක් යන්නත් කලින් මැරෙනව කියද්දි. රටවල් කිහිපයක් පුරා පැතිරුණු ලෝක උරුමයක් වන Amazon වගේම ඒ සතුව තියෙන Amazon ගඟත් රටවල් කිහිපයක් පසුකරමින් තමයි මුහුදට ගලා යන්නෙ. ලෝකයේ දෙවෙනියාට විශාලත්වය දරන මේ ගඟෙ දිග 6400km වෙනකොට වැඩිම පළල් ස්ථානයේ පරතරය 30km කටත් වැඩි. ගඟෙන් මුහුදට වතුර වැටෙන තැන ඉඳල 150km තරම් දුරකට යනතාක් ඒ ජලයේ ලවන ප්‍රමාණය බෙහෙවින් අඩුයි. ඒකෙන්ම හිතා ගන්න පුළුවන් කොච්චර ජල පරිමාවක් මේ Amazon ගඟෙන් සාගරයට එකතු කරනවද කියල.

බ්‍රසීලය, පේරු, බොලිවියාව, කොලොම්බියාව, වෙනිසියුලාව ඇතුළු රටවල් නවයක් පුරා තියෙන Amazon වල වැඩි කොටසක් අයත් වන්නේ බ්‍රසීලයට. ජනාවාස බිහිවීම, වනාන්තර එළිපෙහෙළි කිරීම, පාරවල් සෑදීම, ගිනි ගැනීම්, නියඟය වගේ දේවල් නිසා ලෝකයට මහා සම්පතක් වෙන Amazon ටිකෙන් ටික විනාසයට තමා යන්නෙ. පරිසරවේදියෝ, පරිසර හා සත්ව විද්‍යාඥයො මේ ගැන නිතරම වාර්තා කිරීම්, බලධාරීන්ට දැනුම් දීම් කොච්චර කළත් කිසිම ප්‍රයෝජනයක් නැති තරම්.. මොකද මෙහෙ වගේ දේශපාලන අතපෙවීම් එක්ක ඒ හැම දේම වැහිලා යන නිසා. විනාසය තව තවත් වැඩි වෙන්න පටන් අරං තියෙන්නෙ Amazon භූමියේ තෙල් තියෙන බව තෙල් සමාගම් දැන ගත්තහම. කල් යද්දී සමාගම් වලට අධිකරණයට යන්නත් වෙන්නෙ වැඩ වල හොඳ කම නිසා. ඒත් විනාසය එහෙමමයි..

ආර්ථික වාසි තකා මේ වගේ දේවල් සිදු වෙද්දි අධිවේගී මාර්ගයක්ද Amazon වල හදල තියෙනව. මේ මාර්ගය නිසා Amazonවල වෙන විනාශය තවතවත් වැඩි කරමින් වායු දුෂණය, පාංශු ඛාදනය, ශාක විනාශය, භූගත ජල පෝෂකවලට හා සත්ව ජීවිතයටද ඇති බාධක වැඩි. මේ පාරක් නිසා දෙකට බෙදුණු Amazon ගැන අදාළ බලධාරීන් හෝ ඒ රටවල පාලකයන් වගේ වගක් නැතුව වාගේ ආර්ථික හා පුහු සංවර්ධනයක් ගැන කිය කියා ඉන්නව ලංකාවේ වගේ. මේ වගේ වැඩ වලදී එක එක විරෝධතා ආවත් ඒව වැඩි කල් තියෙන්නේ නැති නිසා පාලකයන්ටත් ඒ ගැන ගානක් නෑ.

Amazonවලට හානිවන තවත් දෙයක් වෙන්නේ සැරින් සැරේ සිදුවන ගිනි ගැනීම්. වැසි නැති කාලවල ඇති වන මේ ලැව්ගිනි ස්වාභාවික සංසිද්ධියක් කියලම කියන්න බැරි මිනිස්සුන්ගෙම වැඩ වලින් වැඩි වෙන පරිසර උෂ්ණත්වයත් එක්ක. නියං කාලයට අක්කර පිටින් ගිනි ගෙන දින ගණන් වෙන මේ විනාශය පොඩි නෑ. මේ ගින්නෙන් දැවී යන ශාක සම්පත හා සත්ව සම්පතේ වටිනාකම කියල නිම කරන බැරි තරම්...

Read More

සියදිවි නසා ගැනීම් වැළක්වීමේ ජාත්‍යන්තර දිනය යෙදිල තියෙන්නෙ හැම අවුරුද්දකම සැප්.10 වෙනිදා.

2020 වසරේ සියදිවි නසා ගැනීම හේතුවෙන් ලංකාවේ 3,074ක් මිය ගිය බවත්, වසර කිහිපයකට පෙර පුද්ගලයන් ලක්ෂයකට 45ක් ලෙස පැවති මෙරට සියදිවි නසා ගැනීමේ ප්‍රතිශතය, මේ වන විට ලක්ෂයකට පුද්ගලයන් 14ක් දක්වා පහළ වැටි ඇති බව ජාතික මානසික සෞඛ්‍ය විද්‍යායතනයේ විශේෂඥ වෛද්‍ය පුෂ්පා රණසිංහ සිළුමිණට කියල තිබුණ.

ලෝකයේම වසර ගණනාවක ඉඳන් පුද්ගලයින්ගේ මරණයට හේතුවන සිව්වන ප්‍රධානතම කාරණයත් මේ සියදිවි නසා ගැනීම. 

චායාරූපය අන්තර්ජාලයෙන්

ගෘහස්ථ හිංසනය, මානසික ආතතිය හා ලෙඩ, විරැකියාව, හිංසා, අපයෝජනය කියන දේවල් දරා ගන්න බැරුව ඒ නිසා සියදිවි නසා ගන්න පෙලඹෙනව. මේ විදිහට සිය දිවි නසා ගන්නන් හැම රටකම පොදු උනත් ඒ අතරින් වැඩි කොටසක් අයත් වෙන්නෙ දුප්පත් කියල හඳුනාගත් රටවලට බව ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය (WHO) සඳහන් කරල තිබුණ. ඒ වගේම බරපතළ මානසික සෞඛ්‍ය ගැටලුවක් වන මේ සියදිවි නසා ගැනීම අවම හා තුරන් කිරීමට ඒ ඒ රටවල රජයන් නිවැරදි තීන්දු, තීරණ ගන්න ඕන වගේම  ඒ සඳහා අවධානය යොමු කළ යුතු කරුණු ගැනත් සඳහන් කරල තිබුණ.

• සියදිවි නසා ගැනීමේ මාධ්‍යයන් වෙත ප්‍රවේශ වීම සීමා කිරීම් (උදා: පළිබෝධනාශක, ගිනි අවි, ඇතැම් ඖෂධ).

• සියදිවි නසාගැනීම් පිළිබඳ වගකීමෙන් වාර්තා කිරීම සඳහා මාධ්‍ය සමඟ අන්තර් ක්‍රියා කිරීම

• යෞවනයන් තුළ සමාජ-චිත්තවේගී ජීවන කුසලතා ඇති කිරීම

• සියදිවි නසා ගැනීමේ හැසිරීම් වලින් පීඩාවට පත් වන ඕනෑම අයෙකු කලින් හඳුනා ගැනීම, තක්සේරු කිරීම, කළමනාකරණය, පසු විපරම් කිරීම හා අධීක්ෂණය.

ගෝලීය වශයෙන් සියදිවි නසා ගැනීම් සහ සියදිවි නසා ගැනීමේ උත්සාහයන් පිළිබඳ දත්ත ලබා ගැනීමේ හැකියාව හා ගුණාත්මකභාවය දුර්වලයි වගේම ජාතික සියදිවි නසා ගැනීම් වැළැක්වීමේ ක්‍රමෝපායන් ඇතැයි වාර්තා වන්නේ රටවල් 38 ක පමණක් බවත් WHO එක කියල තිබුණ.

සියදිවි නසා ගැනීමේ අදහසින් ඉන්න පිරිසට සමහර වැරදි මාධ්‍ය හැසිරීම් නිසා එයින් තවත් උත්තේජන ලැබුණ අවස්ථාද ලෝක මාධ්‍යයේ සිදුවෙලා තියෙනව. එක සිද්ධියක් නම් කාන්තාවක් ගිනි උදුනට හිස ඇතුල් කරලා සියදිවි නසා ගෙන තිබ්බ සිදුවීම නිවැරදිව මාධ්‍ය මුදා නොහැරපු නිසා ඒ ක්‍රමය පාවිච්චි කරලා බොහෝ දෙකෙන් සියදිවි නසා ගන්න පෙළඹිලා තිබ්බ. ඉතින් මේ නිසා තමයි මාධ්‍ය පවා මේ කාරණයේදී සංවේදීව වැඩ කරන්න ඕන කියල WHO එක කියල තිබ්බෙ. මොකද රටේ ඉදිරි ගමන සමස්ත පුරවැසියන්ගේ සෞඛ්‍ය හා මානසික යහ පැවැත්ම මත රඳා පවතින නිසා.

දිවි නසා ගැනීමට සිතුවිලි ඇති ඔබ හෝ වෙන අය වේ නම් මේ දුරකථන හා සම්බන්ධ වී සහය ලබා ගන්න.

ශ්‍රී ලංකා සුමිත්‍රයෝ - 011 2 682 535 / 011 2 692 909

CCC පදනම - 1333 (නොමිලේ ඇමතුම්)

ජාතික මානසික සෞඛ්‍ය විධ්‍යායතනය - 011 490 000

Read More